94-101 Vrij om te gaan

 94  Brief uit het niets

Dit is een ver en zwijgzaam land. Niemand

kijkt op van wie je bent, vraagt

wat je komt doen. Met het verlopen

van de tijd zijn wij

elkaar gelijk geworden.

Ik ben je oudste, je kleinste broer.

De stilte die aan jou voorafging ben ik,

een schim van het begin, verdampt

voor jij verscheen.

Voetstappen liet ik jou niet na, geen spoor

waarin je linksom rechtsom

mij zou volgen. Alleen mijn namen

kreeg je toebedeeld. Zo goed als nieuw,

ik heb ze nauwelijks gedragen.

Ik ijlde weg. Jij ging bergop, bergaf,

je leefde, speelde,

had een groet over voor elke onbekende.

Hoorde de echo van een groet.

Alsof het zo geschreven staat

kom je dichtbij.

Je knielt, je wast je handen in de beek.

Het is één stap het water over. 

© Joop Scholten.

95  Een paar 

Als er iemand je zwijgen hoort

ben ik het wel

stilte waarop je een stempel drukt

enkel door er te zijn

te zien wie in de spiegel

vertoon van aanwezigheid

de jongere broer die gestalte en naam aanneemt

hier staat zijn grootste held

je brengt omgeving en achtergrond in kaart

tekent een lijn naar drie vier stippen

en geeft kleur aan het land het water

is een blauwe streep tot de rand

wijst : zo ben ik onderweg in dit

ene leven dat ik me eigen maakte

pasklaar silhouet tussen de schimmen

links en rechts dwalend in een groet

je neemt er de tijd voor

ik wenk of we met elkaar een brug slaan

geen weg is te gaan zonder hinder

het is niet de vraag of

het is hoe dit door te akkeren

tijdens de tocht de voeten droog houden

zorgen dat ze passen in dit paar

deze maat waarin we stappen

© Frans Terken.

96  Als tussen broers 

Wij waren nooit, welk spel er ook

met onze namen is gespeeld,

elkaars gelijken.

Van alle mogelijke werelden

werd dit de enige,

waarin ik leefde

als een eerstgeborene, jij was

niet meer dan een herinnering, het trillen

in mijn moeders stem.

Was het ooit denkbaar dat wij samen

zouden leven, dat jij zou opstaan

voor een tweegevecht als tussen broers

om ook je eigen kansen

op te eisen,

was er  wellicht een deal te sluiten met het lot,

een estafette, om en om een dag,

een nacht -

Ik weet het, dit zijn woorden

van een dwaas, gesproken tot een dode,

gesproken in het hier en nu,

mijn leven lang op weg

naar waar jij bent.

© Joop Scholten.

97 Vertrouwde stem 

Om en om sprongen wij

van het ene been op het andere

een hinkeltocht naar een eigen wereld

gingen op de geluiden af

in licht en donker de klank van

vertrouwde stem

de achtergrond die we optuigden

met vragen naar onbekende weg

want wilden wij niet alles nog leren

van elkaar

de drempels die we opwierpen

en weer afbraken tot een gelijke hoogte

binnen en buiten de perken

vertrapten we het gras

ons spel hield het touw strakgespannen

niet dat we toegaven

het bleef de vraag van de laatste hand

wie aan de het kortste eind trok

de stok door mocht geven

de kuil zou graven

van daar het uitzicht

bij opstaan de ochtendzon de luister

bij avondval de lucht van goud naar donkergeel

en in de ogen zien hoe alles nog even oplicht

is het een spoor van vaarwel al

dat weerklinkt in de keel

© Frans Terken.

98  De verte 

Je kent mij. Maar waar vind je mij,

vandaag je verste schim, je meest nabije

tegenstem, gisteren nog

je kindervriend, fluitspeler

met de zotskap -

Op al mijn benen tegelijk

hinkel ik voor je uit

langs de bekende onbekende weg –

Vang me dan, als je kan!

De verte is aantrekkelijk genoeg

al weet je niet waar hij begint

of wat daar ophoudt,

wie er, als het water je de weg verspert,

een brug opwerpt, een touw spant,

of jij dan de moed hebt naar de overkant

en zonder halverwege -

Je wilt toch niet terug naar huis?

Kijk, ik wieg met mijn hals,

als een vogel die wiegt, een kraanvogel

die met zijn hals, in een dans

om wie te verleiden,

kijk dan,

wiegt –

© Joop Scholten.

99 Over de brug

Waarom vangen als je vrij bent

om te gaan waar je wil

niets kan dat tegenhouden

en hoe vaag ook de verte

ik deel van de overkant het panorama

in een aanblik uitzicht geschilderd

het water leid ik binnen vaste oevers

het mag rond de knieën spoelen

ik waad er goedmoedig doorheen

laat me geen stenen voor de voeten werpen

kuilen gooi ik onbekommerd dicht

ik vul ze met wat aan verleden

nog niet geborgen ligt

dat ik je zal inhalen is een brug te ver

het is aanhalen van al wat roept

de stemmen die je ter ore komen

bekend of onbekend je geeft ze met me gehoor

spreek ze toe over onze tocht

verleid ze tot deze reis naar wat nog niet ontdekt is

maar als een thuishaven naar ons uitziet

hoe je voortgaat maar niet te snel

en geniet van het gezelschap dat meereist

dansend en fluitend zie ik het gaan

jij die de hals wiegt ik hangend onder een luchtballon

deinen we op de warmte het rumoer dat ons draagt

ik koester de vlam

kijk om naar het eerste nest

van waar de wieg stond hoever al gevlogen

© Frans Terken.

100.1  Gaan waar je wilt

Je bent vrij om te gaan waar je wilt

als een dief in de nacht op een klaarlichte dag

als het moet op een fiets die je jat

of een paard dat je vindt

aan een boom langs de gracht

maar waarheen je ook gaat je komt aan

in een stad die je vreemd is

de pleinen verlaten

de straten zijn donker en nat

zelfs de herberg is leeg de stemmen

klinken hier trager en nergens vandaan

bedekt met as

voor je buiten staat rekent de waard met je af

hoog boven je zwermen de eeuwige

sterren als ogen die branden

jij bent vrij om te gaan

waar je wilt als het moet

tot in Ispahaan.

© Joop Scholten.

100.2  Onbekende vogel

Voor er iets is. Je slaapt niet

in je bed, ontwaakt niet

met de geluiden van het huis

waarin je werd geboren.

Een zolder. Nauwelijks een meter

bij je hoofd vandaan hoor je

een onbekende vogel in de dakgoot.

Zijn poten krassen op het zink.

Hij scherpt zijn snavel.

Herinner je hoe uit het niets

hij zingt, zet aan en zingt

haarscheurtjes in de nacht tevoorschijn,

licht dat naar binnen valt,

een tuin met bloemen, groen dat woekert,

zingt weilanden zo ver het oog

en bosranden waar jij je nooit verborgen hield,

zingt zich een hemel open, slaat

zijn vleugels uit,

vliegt weg, zo licht is hij,

een sterveling.

© Joop Scholten.

101 Slagen in de lucht

Tot waar wil je reizen

is het naar thuiskomst een rustplek gezocht

is het de vrijheid van verdwijnen

uit de stad waar je opstond en vertrok

je zoekt een stoel in de herberg

begeeft je onder onbekenden

stemmen die vreemde talen spreken

een waard die krast als een zwarte vogel

je schrikt er niet van

onderweg leerde je van de sporen de geluiden

hoe te horen en wat te verstaan

genoeg gezien om te duiden

weet dat ze vergaan vervagen in het niets

als de nacht komt de dief die de slaap steelt

en sterren tot doven beweegt

als een vogel val je uit het nest

oefent het vliegen

met verwoede slagen in de lucht

weg van het sterfbed

voor de laatste landing op de vlucht

© Frans Terken.